İsviçre’de meme kanseri taramaları yasaklandı mı?

İsviçre’nin meme kanseri taramalarını yasakladığına dair tuhaf söylentiler internette kafa karışıklığına yol açıyor.

Sosyal medya kullanıcıları aylardır, ülkenin güvenlik endişeleri nedeniyle bu prosedürü yasaklamaya karar verdiğini iddia ediyor. En sık dile getirilen iddialardan biri de mamografilerin, tarama sürecinde hastanın radyasyona maruz kalması nedeniyle meme kanserine neden olduğu.

Buna ek olarak, sosyal medya paylaşımlarının birçoğu meme kanseri taramalarında sonuçların yüzde 50 ila yüzde 60’ının yanlış pozitif çıktığını ve bunun da gereksiz endişe ve tedaviye yol açtığını iddia ediyor.

Öte yandan, bu iddiaların tamamı yanlış.

EuroVerify’ın ulaştığı İsviçre Federal Halk Sağlığı Ofisi, İsviçre’de mamografi çekimi konusunda herhangi bir yasak olmadığını teyit etti.

Ofis sözcüsü e-posta yoluyla yaptığı açıklamada, “Tarama programları kantonlar tarafından oluşturulmaktadır,” dedi. “50 yaşından itibaren tavsiye edilmektedir.”

Diğer haber kuruluşlarının doğruluk kontrolörleri de geçtiğimiz aylarda sosyal medyada ortaya çıkan iddiaları çürüttü.

Peki ya, mamografinin güvenilir olmadığı iddiaları?

Sosyal medyadaki yanıltıcı iddiaların başında mamografide bulunan radyasyonun kadınlarda kanser riskini önemli ölçüde artırdığı geliyor.

Ancak EuroVerify’ın görüştüğü uzmanlara göre durum böyle değil.

Anderlecht’teki Jules Bordet Enstitüsü Tıbbi Destek Ekibi Başkanı Dr. Evandro de Azambuja, mamografilerin aslında çok fazla radyasyon içermediğini açıkladı.

“Eğer […] kurumlar tarafından tavsiye edilen sıkı protokoller takip edilirse, doz düşüktür,” dedi. “Dolayısıyla mamografinin radyasyonundan dolayı kansere yakalanma riskiniz yoktur.”

Bazı çalışmalar çok sık yapılan testlerin kanser riskini biraz artırabileceğini gösterse de, rutin tarama bir sorun teşkil etmiyor.

Bern’deki İsviçre Kanser Birliği’nden erken teşhis uzmanı Julia Schwarz, durumu bir perspektife oturtmak için, “bir uçuş görevlisinin bir yıllık çalışması sırasında mamografiden daha fazla radyasyon aldığını gördüğünüz” bazı örnekler olduğunu söyledi.

Taramalar yüksek oranda yanlış pozitif sonuç veriyor mu?

İnternette dolaşan bir başka iddia da mamografi sonuçlarının yüzde 60’ının yanlış pozitif olduğu ve gereksiz test ve tedavilere yol açtığı. Bu istatistik de yanıltıcı.

Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ – WHO) Lyon’daki Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı’nda Erken Teşhis, Önleme ve Enfeksiyonlar Şubesi Başkanı olan Dr. Partha Basu’ya göre, yanlış pozitif sonuçlar tarama sürecinin bir parçası olsa da, bir kez yanlış pozitif sonuç almak kesin teşhisle aynı şey değil.

“Tarama testi ile tanı testi arasındaki farkı anlamamız gerekiyor. Tanı testi, çok yüksek düzeyde doğruluk beklediğimiz bir biyopsi almak gibi,” dedi.

“Tarama testi sadece kimin hastalığa yakalanma riskinin yüksek, kimin hastalığa yakalanma riskinin düşük olduğunu belirlemek içindir,” diye ekledi. “Bu nedenle mamografi sonucu pozitif çıkan kadınların mümkün olduğunca erken araştırılması her zaman tavsiye ediliyor.”

Ancak Schwarz’a göre, mamografi çektirmeden önce kadınlara yanlış pozitif çıkma riski hakkında bilgi verilmeli.

“Böyle bir ihtimal olduğunu bilmeleri gerekiyor,” dedi. “Çok büyük bir ihtimal değil ama olabilir […] Erken teşhisin iyi yanı, tedavi oranının çok yüksek olması.”

Mamogramlar neden önemli?

EuroVerify’ın görüştüğü uzmanlara göre, mamografileri bu kadar etkili kılan da bu erken teşhis.

Küçük tıbbi müdahalelerin bile teknik olarak küçük bir risk taşıdığını belirten Basu’ya göre, yanlış iddiaların aksine, mamografi hala meme kanserini erken teşhis etmenin en iyi yollarından biri.

“Bir parasetamol tableti alsam bile, bazı komplikasyonların ortaya çıkma riski vardır,” diyen Basu şunu da sözlerine ekledi: “Bu yüzden her zaman riske karşı faydaya bakarız. Mamografinin faydası çok büyük: meme kanserinden ölüm oranını yüzde 40 azaltıyor.”

Azambuja da bu düşünceleri yineleyerek mamografinin genel olarak ölüm oranını azalttığını, çünkü “kanseri ne kadar erken tespit ederseniz, hasta için prognozun o kadar iyi olduğunu” belirtti.

Uzmanlar ayrıca, profesyonel bir meme kanseri taraması kadar güvenilir olmasa da, kendi kendine muayeneyi meme kanserini erken teşhis etmenin harika bir yolu olarak önerdi.

Basu, “Mamografi ve kendi kendine meme muayenesi, kadınların meme kanserini erken teşhis etmelerini sağlamak için birbirlerini tamamlayıcı niteliktedir,” dedi.