Yeni Odak Gazetesi için hazırlanan bu yazıda, Suriye’de uzun süredir devam eden krizin son durumu ve olası senaryolar inceleniyor.
13 Yıllık Savaşın Yarattığı Yıkım
Suriye’de 2011’de başlayan iç savaş, bugüne dek yüz binlerce insanın ölümüne ve milyonlarca kişinin yerinden edilmesine neden oldu. Birleşmiş Milletler’e göre savaşın bilançosu 350 binden fazla can kaybını gösterirken, gayriresmi kaynaklar bu rakamın 600 bini aştığını belirtiyor. Ülkede 15 milyon kişi insani yardıma muhtaç durumda
Bölgedeki Aktörler ve Kontrol Durumu
Suriye topraklarının büyük bölümü Esed rejiminin kontrolünde bulunuyor. Rusya ve İran desteğiyle güçlenen rejim, ülkenin %63’üne hakim. ABD destekli PKK/YPG güçleri ise toprakların %25’ini elinde tutarken, askeri muhalifler ve yerel gruplar %11’lik bir bölgeyi kontrol ediyor. DEAŞ unsurları ise daha çok çöl bölgelerinde dağınık halde varlık gösteriyor
.Ekonomik ve Sosyal Kriz
Suriye’de süregelen savaş, altyapıyı ciddi şekilde tahrip etti. Elektrik, su ve akaryakıt gibi temel hizmetlerde büyük sıkıntılar yaşanıyor. Halk, temel gıda ihtiyaçlarını tanzim satışlarla karşılamaya çalışırken, karaborsada akaryakıt ve diğer ürünlerin fiyatları çok yüksek seviyelere çıkmış durumda
.Çatışmalar ve Yeni Krizler
Son dönemde Suriye’nin doğusundaki Deyrizor’da Arap aşiretleri ile PKK/YPG arasında çatışmalar yeniden alevlendi. Ayrıca ABD’nin Suriye’deki askeri varlığını sonlandıracağına dair söylentiler, bölgedeki belirsizliği artırıyor. Öte yandan, 6 Şubat depreminin etkisiyle zaten zor durumda olan bölgelerde insani kriz daha da derinleşti
Normalleşme Çabaları
Körfez ülkelerinin Esed rejimiyle başlattığı normalleşme süreci, bölgedeki dinamikleri değiştirmiş durumda. Ancak Türkiye için bu süreç, terörle mücadele ve göç dalgalarının kontrolü açısından farklı bir boyut taşıyor. Ankara, Esed rejimiyle ilişkilerin normalleşmesini Türk Silahlı Kuvvetleri’nin bölgedeki varlığına yönelik taleplerle ilişkilendiriyor
.Gelecekte Ne Bekleniyor?
Suriye’nin mevcut bölünmüş yapısının devam etmesi ve bölgedeki güçlerin pozisyonlarını koruma çabalarının 2024 yılında da sürmesi bekleniyor. Çatışma ve istikrarsızlık kaynaklı yeni göç dalgalarının olabileceği konusunda uyarılar yapılıyor
Suriye krizi, yerel ve küresel aktörlerin çıkar çatışmaları arasında çözüm bekleyen bir insanlık dramı olarak sürüyor. Krizin nasıl bir yöne evrileceği, bölgedeki siyasi ve askeri gelişmelerin seyrine bağlı olacak gibi görünüyor.
